top of page
Szukaj
13 gru 2024

Trauma wojenna – psychologiczne konsekwencje i możliwości terapeutyczne

Trauma wojenna – psychologiczne konsekwencje i możliwości terapeutyczne





Definicja traumy wojennej


Trauma wojenna to zjawisko psychiczne wynikające z ekstremalnych doświadczeń związanych z wojną, takich jak udział w walce, bycie świadkiem przemocy, utrata bliskich, życie w obliczu zagrożenia życia i destabilizacji społecznej. Osoby dotknięte traumą wojenną mogą zmagać się z poważnymi konsekwencjami psychologicznymi, które wpływają na ich codzienne funkcjonowanie, zdrowie emocjonalne oraz relacje międzyludzkie.


Przyczyny traumy wojennej


Trauma wojenna najczęściej wynika z bezpośredniego kontaktu z przemocą, śmiercią i zniszczeniem, które wykraczają poza granice normalnej odporności psychicznej. Wśród głównych przyczyn traumy wojennej można wyróżnić:


  1. Bezpośrednia ekspozycja na przemoc – Udział w walkach, bombardowania, ataki, przemoc fizyczna lub seksualna prowadząca do utraty życia lub zdrowia.

  2. Zatracenie poczucia bezpieczeństwa – Długotrwałe życie w strachu, poczucie zagrożenia i niepewności, które mogą prowadzić do przewlekłych stanów lękowych i depresji.

  3. Strata bliskich – Utrata członków rodziny lub przyjaciół w wyniku wojny wywołuje silne emocje smutku, żalu, a także problemy z przepracowaniem traumy.

  4. Zniszczenie społecznej struktury – Zniszczenie miast, wiosek, infrastruktury społecznej i gospodarczej prowadzi do poczucia chaosu i nieprzewidywalności.

  5. Tortury i przemoc seksualna – W wyniku wojny dochodzi do wielu naruszeń praw człowieka, takich jak tortury, gwałty i inne formy przemocy, które mają głęboki wpływ na zdrowie psychiczne ofiar.


Objawy traumy wojennej


Osoby doświadczające traumy wojennej często borykają się z różnorodnymi objawami psychologicznymi, które mogą obejmować:


  1. PTSD (Zespół Stresu Pourazowego) – Charakterystyczne objawy to nawracające wspomnienia o traumatycznych przeżyciach, koszmary, flashbacki, unikanie sytuacji przypominających o wojnie, lęki i drażliwość.

  2. Depresja – Często towarzyszy traumie wojennej, objawiająca się smutkiem, beznadziejnością, apatią, obniżoną aktywnością i utratą zainteresowań.

  3. Ataki paniki – Nagle pojawiające się ataki lęku, któremu towarzyszą fizyczne objawy takie jak przyspieszony puls, duszności, zawroty głowy czy drżenie ciała.

  4. Stany lękowe – Trwały lęk i niepokój, poczucie zagrożenia, nadmierna czujność oraz trudności w relaksowaniu się.

  5. Zaburzenia snu – Koszmary, trudności z zasypianiem, a także bezsenność są częstymi objawami traumy wojennej.


Trauma transgeneracyjna wojny


Trauma wojny nie dotyczy tylko osób, które bezpośrednio przeżyły wojenne doświadczenia. Może być także dziedziczona przez kolejne pokolenia, stanowiąc przykład traumy transgeneracyjnej. Dzieci i wnuki osób, które doświadczyły traumatycznych przeżyć wojennych, mogą borykać się z objawami PTSD, lękami, depresją, zaburzeniami snu, a także trudnościami w nawiązywaniu relacji interpersonalnych. Choć same nie przeżyły wojny, doświadczają one negatywnych skutków traumy swoich przodków, co może być wynikiem zarówno zmian w ekspresji genów (epigenetyka), jak i psychologicznych mechanizmów przekazywania emocji, wzorców i zachowań.


Możliwości terapeutyczne w leczeniu traumy wojennej


Leczenie traumy wojennej wymaga złożonego podejścia terapeutycznego, które może obejmować zarówno wsparcie psychiczne, jak i fizyczne. Terapie, które skutecznie pomagają osobom cierpiącym na PTSD i inne objawy związane z traumą wojenną, to:


  1. Terapia traumy – Terapia skoncentrowana na przepracowaniu traumatycznych wspomnień, rozumieniu ich wpływu na życie pacjenta i wykształceniu zdrowszych mechanizmów radzenia sobie. W terapii traumy szczególną uwagę przykłada się do przetwarzania wspomnień o wojennej przemocy oraz do rozwiązywania trudnych emocji związanych z przeżyciami wojennymi.

  2. Terapia systemowa – Terapia ta skupia się na analizie wpływu całej rodziny na jednostkę, pomagając zrozumieć, jak trauma wojny wpływa na dynamikę rodzinną. Dzięki terapii systemowej, pacjent może lepiej zrozumieć, jak przeżycia wojenne przenikają do jego życia rodzinnego i jak można poprawić komunikację i funkcjonowanie w rodzinie, w której trauma jest obecna.

  3. Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach – Skupia się na identyfikowaniu i wdrażaniu rozwiązań, które pozwalają pacjentowi zmniejszyć skutki traumy i poprawić jakość życia. Terapia ta nie koncentruje się tylko na analizie przeszłości, ale pomaga w budowaniu zdrowszych strategii radzenia sobie z trudnymi emocjami i wyzwaniami w codziennym życiu.

  4. Terapia schematów – Skierowana na rozpoznanie i przepracowanie głęboko zakorzenionych wzorców myślenia i działania, które powstały w wyniku traumatycznych doświadczeń. Terapia ta pozwala na modyfikację schematów emocjonalnych i poznawczych, które mogą utrzymywać traumatyczne reakcje.

  5. Terapia VR (wirtualna rzeczywistość) – Innowacyjna metoda terapeutyczna, która pozwala pacjentom przeżywać trudne wspomnienia w bezpiecznym środowisku wirtualnym, umożliwiając stopniowe przetwarzanie traumy. Terapia VR jest coraz częściej stosowana w leczeniu PTSD, ponieważ pozwala pacjentom na konfrontację z traumą w kontrolowanym i bezpiecznym kontekście, co może przyspieszyć proces leczenia.


Wnioski


Trauma wojny jest poważnym problemem zdrowia psychicznego, który ma długotrwały wpływ na życie osób, które ją przeżyły, a także na kolejne pokolenia. Objawy PTSD, depresji, ataków paniki, stanów lękowych i problemów ze snem są powszechne wśród osób doświadczających traumy wojennej. Leczenie traumy wojennej wymaga zastosowania różnorodnych metod terapeutycznych, które pozwalają pacjentom na przepracowanie traumatycznych wspomnień i poprawę jakości życia. Terapie takie jak terapia traumy, terapia systemowa, terapia skoncentrowana na rozwiązaniach, terapia schematów oraz terapia VR stanowią skuteczne narzędzia w leczeniu traumy wojennej i mogą pomóc w przerwaniu cyklu traumy, umożliwiając pacjentom odzyskanie kontroli nad swoim życiem.


Jeżeli Ty lub osoba Ci bliska potrzebuje wsparcia terapeutycznego, zapraszam do umówienia się na konsultację i terapię,



Ewelina Naturia Pańczyk

Psychotraumatolog

Terapeuta Schematów

Terapeuta VR

Psychosomatyk



Zapraszam do obejrzenia moich wykładów w tematyce narcyzmu:


Narcyzm, czyli trauma ciągłego porzucenia


Świadomy Siebie Narcyz, czyli jak przepracować schematy narcystyczne


Narcystyczna relacja z ciałem



Zapraszam do lektury moich tekstów związanych z tematyką narcyzmu oraz partnerstwa:


Schemat zaopiekowana rodzicielskiego:



Rodzicielstwo partnerstwa:



Relacja narcystyczna: charakterystyka związku z osobą narcystyczną


Pętla narcystyczna - wmówienie strachu. Odejście z porzuceniem


Żałoba w trakcie trwania związku narcystycznego



Comments

bottom of page