Mitologia grecka i mit Narcyza
W mitologii greckiej istnieje opowieść o młodzieńcu imieniem Narcyz, który był niezwykle piękny, ale również bardzo próżny i zapatrzony w siebie. Został ukarany przez bogów za swoją arogancję i brak empatii. W legendzie Narcyz zakochał się w swoim własnym odbiciu w wodzie, nie zdając sobie sprawy, że to tylko jego refleksja. Jego obsesja doprowadziła go do tragicznej śmierci, gdyż zginął, próbując objąć swoje własne odbicie i nigdy nie dotknąwszy siebie. Od tego mitu pochodzi termin „narcystyczny”, który opisuje osoby z zaburzeniem osobowości charakteryzującym się nadmiernym poczuciem własnej ważności, brakiem empatii oraz potrzebą podziwu i zakochaniem w sobie.
Kluczowe cechy narcyza
Osoby narcystyczne posiadają zestaw charakterystycznych cech, które umożliwiają ich identyfikację:
Przesadne poczucie własnej wartości: Narcystyczne osoby wierzą, że są wyjątkowe i lepsze od innych, często wyolbrzymiają swoje osiągnięcia i talenty.
Potrzeba podziwu: Narcysta stale poszukuje uwagi i pochwał, oczekując, że inni będą go adorować i podziwiać.
Brak empatii: Narcystyczne osoby mają trudności z rozumieniem i współczuciem dla uczuć innych ludzi, często traktując ich instrumentalnie.
Eksploatacyjne zachowanie: Narcysta wykorzystuje innych do osiągnięcia swoich celów, nie zważając na ich potrzeby i dobro.
Arrogancja i pretensjonalność: Narcystyczne osoby często zachowują się z poczuciem wyższości i pogardy wobec innych.
Relacja z osobą narcystyczną: fazy związku
Faza idealizacji
Faza idealizacji jest pierwszym etapem w związku z osobą narcystyczną. Na początku relacji partner jest idealizowany, co może przypominać bajkę o miłości. Narcystyczny partner często używa swojego uroku, inteligencji i manipulacji, aby zyskać kontrolę i zaufanie drugiej osoby. W tej fazie narcysta jest pełen uwagi, pochwał i adoracji. Partner czuje się wyjątkowy, kochany i ceniony. Ten etap jest niezwykle intensywny emocjonalnie i może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Narcysta w tej fazie prezentuje swoje najlepsze cechy, udając idealnego partnera. Często używa tzw. „love bombing”, czyli bombardowania miłością, co obejmuje częste komplementy, prezenty i deklaracje miłości. Osoba narcystyczna stara się stworzyć iluzję doskonałego związku, w którym partner czuje się spełniony i szczęśliwy. Jednak jest to tylko pozór, który ma na celu zyskanie kontroli i zależności drugiej osoby.
Faza dewaluacji
Po pewnym czasie, faza idealizacji zaczyna ustępować miejsca fazie dewaluacji. Partner, który wcześniej był idealizowany, staje się teraz obiektem krytyki i poniżania. Narcystyczny partner zaczyna zauważać i wyolbrzymiać wady drugiej osoby, często stosując techniki takie jak gaslighting, aby zdezorientować i zmanipulować partnera.
W tej fazie narcysta może stać się zimny, obojętny i krytyczny. Partner zaczyna odczuwać spadek poczucia własnej wartości i narastające poczucie winy, często nie rozumiejąc, co poszło nie tak. Narcysta może obwiniać partnera za wszelkie problemy w związku, co prowadzi do narastającego stresu i napięcia emocjonalnego. Faza dewaluacji może trwać różnie długo – od kilku miesięcy do kilku lat, w zależności od dynamiki relacji i stopnia narcystycznych tendencji partnera.
Faza odrzucenia
Faza odrzucenia to ostateczny etap, w którym narcystyczny partner porzuca lub wyniszcza drugą osobę. Narcysta może zakończyć związek nagle i bez wyjaśnienia, pozostawiając partnera w stanie szoku i dezorientacji. W innych przypadkach może dochodzić do stopniowego wyniszczenia emocjonalnego, gdzie partner jest systematycznie deprecjonowany i izolowany.
W tej fazie narcysta może także szukać nowej ofiary, która zaspokoi jego potrzeby uwielbienia i podziwu. Partner zostaje porzucony, co często prowadzi do głębokiego bólu emocjonalnego i poczucia pustki. Odrzucenie może również prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, zarówno psychicznych, jak i fizycznych, u porzuconego partnera. Ta faza jest często najtrudniejsza do przeżycia i może wymagać profesjonalnej pomocy terapeutycznej.
Faza wyboru to etap, w którym partner musi podjąć decyzję o przyszłości związku. Po przejściu przez poprzednie fazy, partner stoi przed trudnym wyborem: czy zostawić relację, podjąć wspólną terapię, czy odejść i budować nowe życie. Każda z tych opcji ma swoje zalety i wady.
Decyzja o pozostaniu w związku i podjęciu wspólnej terapii może być trudna, ponieważ osoby narcystyczne rzadko uznają swoje problemy i niechętnie angażują się w terapię. Wymaga to dużo siły i wytrwałości od partnera oraz profesjonalnej pomocy terapeuty. Alternatywnie, decyzja o odejściu i budowaniu nowego życia może być bolesna, ale daje możliwość rozpoczęcia od nowa i odzyskania kontroli nad swoim życiem.
Podjęcie decyzji w fazie wyboru wymaga głębokiej refleksji i wsparcia, zarówno od bliskich, jak i specjalistów. Ważne jest, aby pamiętać, że zdrowie emocjonalne i psychiczne partnera jest priorytetem i warto zainwestować czas i wysiłek w procesy leczenia i samoodbudowy.
Związek z osobą narcystyczną to skomplikowany i często bolesny proces, który można podzielić na cztery kluczowe fazy: idealizacji, dewaluacji, odrzucenia i wyboru. Każda z tych faz ma swoje charakterystyczne cechy i dynamikę, które wpływają na partnera i jego emocjonalne doświadczenia. Zrozumienie tych etapów może pomóc osobom zaangażowanym w takie relacje lepiej zrozumieć swoje doświadczenia i podjąć świadome decyzje dotyczące przyszłości. Niezależnie od podjętej decyzji, ważne jest, aby szukać wsparcia w bliskich i terapii i dbać o swoje zdrowie psychiczne.
Jeżeli Ty lub osoba Ci bliska potrzebuje wsparcia terapeutycznego, zapraszam do umówienia się na konsultację i terapię,
Ewelina Naturia Pańczyk
Psychotraumatolog
Terapeuta Schematów
Terapeuta VR
Naturoterapeuta
Zapraszam do lektury moich tekstów związanych z tematyką narcyzmu:
Narcyzm - czym jest?
Narcyzm - zaburzenie osobowości czy cecha charakteru?
Pętla narcystyczna - wmówienie strachu. Odejście z porzuceniem
Żałoba w trakcie trwania związku narcystycznego
#programytraumy #pętle #pętletraumy #pętleumysłu #ewelinanaturiapanczyk #instytutswiadomosci #narcyz #narcyzm #empata #zaburzenienarcystyczne #toksyk #toksycznarelacja #trauma #terapiatraumy #zdrowiepsychiczne #psychologia #psychotraumatolog #rozwojswiadomosci #narcyzm #zaburzenienarcystyczne
Comments