2 gru 2024

Deficyty z dzieciństwa a potrzeby w dorosłej relacji

Deficyty z dzieciństwa a potrzeby w dorosłej relacji

Każdy człowiek nosi w sobie ślady dzieciństwa, które kształtują jego dorosłe życie, a szczególnie sposób postrzegania relacji z innymi. Relacje z rodzicami – ich sposób reagowania, wsparcia, a także brak tych elementów – stanowią fundament emocjonalny, na którym budowane są potrzeby, oczekiwania oraz wymagania wobec partnera. Deficyty z dzieciństwa, które nie zostały zaspokojone, mogą przenikać do dorosłego życia, kształtując nasze żądania wobec partnerów i sposób, w jaki szukamy spełnienia tych niezaspokojonych potrzeb. W tym artykule przyjrzymy się deficytom emocjonalnym z dzieciństwa, ich powiązaniu z traumami, a także przeanalizujemy, jak te niezaspokojone potrzeby manifestują się w dorosłych relacjach.

1. Brak uwagi i czułości

Dzieci, które w dzieciństwie nie doświadczyły wystarczającej uwagi, czułości i zaangażowania ze strony rodziców, mogą w dorosłości domagać się od partnera stałej obecności, patrzenia na nie, doceniania i wyrażania miłości. Często objawia się to poprzez intensywną potrzebę, aby być zauważonym, adorowanym i bezustannie przyciągać uwagę partnera. Ta potrzeba może wynikać z braku poczucia bycia wystarczająco ważnym dla rodziców.

Związane traumy: Trauma porzucenia, zaniedbania emocjonalnego, niedostatecznej opieki lub braku zainteresowania ze strony rodziców.

Potrzeby dorosłego partnera: „Spójrz na mnie”, „Dbaj o mnie”, „Poznaj mnie”, „Pamiętaj o mnie”.

2. Brak ochrony i bezpieczeństwa

Dzieci, które nie miały zapewnionego poczucia bezpieczeństwa i ochrony, mogą w dorosłym życiu nieustannie poszukiwać partnera, który zagwarantuje im stabilność emocjonalną i fizyczną. Strach przed porzuceniem, poczucie bezradności oraz potrzeba kontroli, aby czuć się bezpiecznie, mogą być wynikiem doświadczenia lęków w dzieciństwie, kiedy to rodzice nie byli w stanie zapewnić poczucia bezpieczeństwa.

Związane traumy: Trauma zaniedbania, traumy związane z brakiem fizycznej lub emocjonalnej ochrony, nieprzewidywalność sytuacji rodzinnej, trauma narcystyczna (kiedy rodzic miał problem z emocjonalnym zaangażowaniem, a dziecko musiało spełniać jego oczekiwania, często stając się obiektem wykorzystywania emocjonalnego).

Potrzeby dorosłego partnera: „Chroń mnie”, „Bądź przy mnie”, „Pomóż mi”.

3. Brak wsparcia i zrozumienia

Dzieci, które dorastały w domach, gdzie emocjonalne wsparcie było ograniczone lub niewystarczające, mogą w dorosłym życiu odczuwać głęboką tęsknotę za zrozumieniem i akceptacją. W takiej sytuacji partner staje się kimś, kto ma nie tylko pełnić funkcję emocjonalnego wsparcia, ale także stawać się kimś, kto rozumie ich potrzeby i przyjmuje je bezwarunkowo. Takie osoby mogą przejawiać tendencję do wymuszania na partnerze pełnej empatii i zrozumienia, czego nie doświadczyły w dzieciństwie.

Związane traumy: Trauma odrzucenia, brak akceptacji, niezrozumienie ze strony rodziców, trauma związana z DDA (Dorosłe Dzieci Alkoholików), gdzie dziecko nie otrzymywało wsparcia emocjonalnego i musiało radzić sobie z zachowaniami rodzica uzależnionego.

Potrzeby dorosłego partnera: „Posłuchaj mnie”, „Uwierz mi”, „Wspieraj mnie”, „Pomożesz mi”.

4. Brak poczucia wartości i uznania

Kiedy dzieci dorastają w środowisku, w którym nie doświadczają uznania dla swoich wysiłków, sukcesów czy talentów, mogą w dorosłym życiu domagać się ciągłego potwierdzania ich wartości od partnera. Często wymaga się od partnera dostarczania codziennego potwierdzenia, że ich działania mają sens, a oni sami zasługują na miłość i szacunek. Takie osoby mogą nieświadomie szukać w partnerze źródła własnej wartości.

Związane traumy: Trauma zaniedbania emocjonalnego, brak pozytywnej afirmacji, niska samoocena wykształcona przez lata braku uznania. Może również wynikać z traumy narcystycznej, gdzie dziecko musiało dostosować się do wymagań narcystycznego rodzica, nie otrzymując wsparcia dla swoich autentycznych potrzeb.

Potrzeby dorosłego partnera: „Uwierz mi”, „Wspieraj mnie”, „Pomóż mi”, „Chroń mnie”.

5. Brak obecności i zaangażowania

Dzieci, które nie miały zapewnionej stałej obecności i zaangażowania ze strony rodziców, mogą w dorosłym życiu potrzebować od partnera nieustannej uwagi i zaangażowania w relację. Pragną być w pełni zauważane i traktowane jako priorytet, co może objawiać się w domaganiu się od partnera obecności przez cały czas, zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie.

Związane traumy: Trauma porzucenia, brak zaangażowania emocjonalnego rodziców, poczucie osamotnienia w dzieciństwie, trauma związana z parentyfikacją, gdzie dziecko musiało pełnić rolę dorosłego opiekuna rodzica.

Potrzeby dorosłego partnera: „Bądź przy mnie”, „Chroń mnie”, „Pamiętaj o mnie”.

Języki miłości w kontekście deficytów dziecięcych

Każda z wymienionych potrzeb może być powiązana z określonym językiem miłości, który dany partner preferuje w relacji:

Słowa afirmacji: Osoby, które w dzieciństwie nie doświadczyły uznania i wsparcia, mogą w dorosłości oczekiwać od partnera stałego zapewniania ich o miłości, wartości i uznaniu. Proszą: „Uwierz mi” i „Posłuchaj mnie”.
Czas spędzany razem: Dzieci, które nie miały wystarczająco dużo czasu poświęconego przez rodziców, mogą w dorosłych relacjach pragnąć, by partner spędzał z nimi jak najwięcej czasu, dając im poczucie, że są dla niego priorytetem. Wyrażają to przez: „Bądź przy mnie” i „Pomóż mi”.
Prezenty: Jako symbol troski i uznania. Osoby, które w dzieciństwie nie otrzymały materialnego lub emocjonalnego wsparcia, mogą w dorosłości oczekiwać, że partner obdarzy je symbolami miłości, które będą dla nich oznaczać bezpieczeństwo i troskę.
Dotyk: W przypadku osób, które nie doświadczyły czułości, dotyk staje się jednym z podstawowych sposobów wyrażania miłości. Żądają: „Chroń mnie” i „Dbaj o mnie”.
Wspólne działania: Partner może stać się tym, który „robi coś” dla drugiej osoby, by wyrazić swoją miłość. Działa to jako rekompensata za brak stabilności emocjonalnej w dzieciństwie i jest odpowiedzią na potrzebę zaangażowania i obecności.

Symptomy tego, że wciąż wewnątrz jesteś dzieckiem, a nie dojrzałym emocjonalnie dorosłym człowiekiem

Nadmierna zależność emocjonalna od partnera: Ciągła potrzeba zapewnienia, poczucia bezpieczeństwa i bezwarunkowej miłości.
Szukasz w partnerze rodzica: Oczekiwanie, że partner zaspokoi wszystkie Twoje emocjonalne potrzeby, zarówno te podstawowe (miłość, bezpieczeństwo), jak i te bardziej skomplikowane (rozumienie, akceptacja).
Brak umiejętności zarządzania emocjami: Łatwe wybuchy złości, smutku czy lęku w sytuacjach stresujących, które mogą przypominać reakcje typowe dla dzieci.
Poczucie porzucenia przy najmniejszych nieporozumieniach: Strach przed utratą partnera, który jest niczym więcej niż przekonaniem o porzuceniu z dzieciństwa.
Wymaganie od partnera, by stale Cię „ratował”: Uzależnianie poczucia własnej wartości od tego, czy partner spełnia Twoje potrzeby emocjonalne, bez umiejętności dawania przestrzeni dla siebie.

Style przywiązania w kontekście deficytów emocjonalnych

Styl przywiązania bezpieczny: Osoby z bezpiecznym stylem przywiązania miały szansę na zaspokojenie swoich emocjonalnych potrzeb w dzieciństwie, co umożliwia im budowanie zdrowych, stabilnych relacji w dorosłym życiu. Cechuje ich zaufanie do siebie i innych.
Styl przywiązania unikający: Osoby z tym stylem przywiązania często wycofują się z emocjonalnych więzi, nie potrafią okazywać swoich uczuć i mają trudności z zaufaniem. Ich deficyty wynikają z emocjonalnego oddzielenia się od rodziców, a w dorosłych relacjach mogą szukać dystansu, zamiast otwartości.
Styl przywiązania lękowy: Osoby z tym stylem przywiązania są bardziej skłonne do lęku przed porzuceniem i nadmiernej zależności emocjonalnej. Ich deficyty z dzieciństwa związane były z brakiem stałej obecności i wsparcia ze strony rodziców, co prowadzi do potrzeby ciągłego zapewnienia przez partnera o jego uczuciach.
Styl przywiązania zdezorganizowany: Osoby z tym stylem przywiązania często doświadczają lęku, niepewności i sprzecznych emocji w relacjach, ponieważ doświadczyły traumatycznych lub nieprzewidywalnych zachowań ze strony opiekunów. Te osoby mogą mieć trudności w budowaniu zdrowych relacji w dorosłym życiu.

Budowanie więzi – traumatyczna, bezwarunkowa, warunkowa, bezwzględna, w kontekście tego, co daję i czego oczekuję w związku

Budowanie więzi w relacjach międzyludzkich jest procesem, który zależy od naszych doświadczeń z dzieciństwa, traumy, ale także od tego, jak rozumiemy miłość i co w niej oczekujemy. W kontekście budowania więzi w związku, wyróżnia się różne podejścia do miłości i oczekiwań, które mogą wywodzić się z naszych emocjonalnych deficytów, traum oraz mechanizmów obronnych.

Więź traumatyczna powstaje wtedy, gdy relacja bazuje na nierównowadze, lęku, braku bezpieczeństwa i przewidywalności. Osoby, które doświadczyły w dzieciństwie traumy porzucenia, zaniedbania lub traumy narcystycznej, mogą w dorosłych relacjach stawiać partnerowi nierealistyczne wymagania i oczekiwać od niego nieustannego zapewniania o miłości i trosce, a jednocześnie nie potrafią w pełni zaufać. Często, w ramach tej więzi, partner staje się osobą, od której uzależnione są emocje i poczucie bezpieczeństwa. Tego rodzaju więź może prowadzić do powtarzania w relacji wzorców z dzieciństwa, które są destrukcyjne zarówno dla osoby doświadczającej traumy, jak i dla partnera.

Więź bezwarunkowa jest idealizowaną formą miłości, w której osoba oczekuje, że jej potrzeby emocjonalne zostaną zaspokojone bez żadnych warunków. Tego typu więź opiera się na przekonaniu, że miłość powinna być niezmienna i nie zależna od jakiejkolwiek zmiany w zachowaniu czy wymaganiach. Osoby, które nie doświadczyły odpowiedniej miłości i czułości w dzieciństwie, mogą w dorosłych relacjach pragnąć bezwarunkowej miłości i wsparcia, czując się emocjonalnie uzależnione od drugiej osoby. W tym kontekście oczekują, że ich partner zaspokoi wszystkie ich potrzeby, ale jednocześnie nie są w stanie dawać tego samego w zamian. Więź ta może być nierównoważna, jeśli nie opiera się na wzajemności.

Więź warunkowa pojawia się wtedy, gdy w relacji pojawiają się oczekiwania, które muszą zostać spełnione, aby miłość była uznana za „zasłużoną” lub „godną”. Osoby, które w dzieciństwie były oceniane przez swoich rodziców na podstawie spełniania ich oczekiwań, często tworzą w dorosłych relacjach więzi, które są oparte na spełnianiu wymagań i obawie przed odrzuceniem. Takie osoby mogą mieć tendencję do wymuszania od partnera stałego potwierdzania ich wartości i uznania. W tym kontekście relacja opiera się na równowadze „dawania” i „brania” – partner staje się kimś, kto musi dostarczyć potwierdzenie miłości w zamian za „bycie kochanym”.

Więź bezwzględna jest formą relacji, w której partnerzy są gotowi poświęcić swoje potrzeby i pragnienia, by zapewnić drugiej osobie poczucie bezpieczeństwa i uznania. Osoby, które w dzieciństwie musiały pełnić rolę rodzica lub ratownika w rodzinie (parentyfikacja), często w dorosłych relacjach przyjmują rolę opiekuna, zaspokajając potrzeby partnera kosztem własnych. Ta więź może prowadzić do braku równowagi w relacji, gdzie jedna osoba zaspokaja potrzeby drugiej, ale nie potrafi wyrazić swoich własnych oczekiwań. Często takie osoby odczuwają wewnętrzny ból z powodu braku wzajemności w relacji, jednak nie potrafią postawić granic i domagać się tego, czego same potrzebują.

W kontekście tego, co daję i czego oczekuję w związku, kluczowe jest zrozumienie, że więzi, które tworzymy, powinny opierać się na wzajemności, szacunku i otwartości na emocje partnera. Często to, co oczekujemy od drugiej osoby, wynika z niezaspokojonych potrzeb z dzieciństwa, które mogą prowadzić do sztywnych, nierealistycznych oczekiwań. Budowanie zdrowych więzi wymaga od nas pracy nad sobą, świadomego rozpoznania swoich traum i deficytów, a także gotowości do otwarcia się na relację opartą na równowadze, zrozumieniu i wzajemnym dawaniu oraz braniu. W ten sposób możemy stworzyć przestrzeń do rozwoju, zarówno własnego, jak i w relacji z partnerem.

Jeżeli Ty lub osoba Ci bliska potrzebuje wsparcia terapeutycznego, zapraszam do umówienia się na konsultację i terapię,

https://www.instytutswiadomosci.online/terapiatraumyewelinanaturiapa%C5%84czyk

Ewelina Naturia Pańczyk

Psychotraumatolog

Terapeuta Schematów

Terapeuta VR

Psychosomatyk

Zapraszam do obejrzenia moich wykładów w tematyce narcyzmu:

Narcyzm, czyli trauma ciągłego porzucenia

https://www.youtube.com/watch?v=2AieFRSBdIQ&t=2108s

Świadomy Siebie Narcyz, czyli jak przepracować schematy narcystyczne

https://www.youtube.com/watch?v=81rNjoaXng0&t=1499s